De slag om Valkenburg

Kort geleden heb ik een bezoekje gebracht aan het Torenmuseum te Valkenburg. Daar heeft het genootschap Oud Valkenburg een kleine expositie ingericht over de geschiedenis van het dorp. Ik ging er speciaal kijken naar het materiaal dat over de slag bij Valkenburg gaat die in de meidagen van 1940 plaatsvond. Ik wist natuurlijk wel dat er rond Valkenburg zwaar gevochten is in de eerste dagen van de oorlog maar ik zag op de tentoonstelling een kaart waaruit blijkt dat er nauwelijks huizen zonder schade waren. Je kunt rustig zeggen dat nagenoeg het hele dorp (door Nederlanders) in puin geschoten is. 

We hebben het altijd over het  grootschalige bombardement op Rotterdam maar op de schaal van Valkenburg heeft hier een vergelijkbare vernietiging plaatsgevonden. Het is eigenlijk een wonder dat er niet meer dan de 23 dodelijke burgerslachtoffers zijn gevallen. Ik vraag me af of de huidige generaties de impact van deze gebeurtenis wel beseffen en daarom is het goed dat er verenigingen zoals Oud Valkenburg zijn die hier aandacht aan schenken.

Wat mensen zich misschien ook onvoldoende realiseren is dat weliswaar de oorlog verloren werd in 1940 maar dat de Slag om Valkenburg gewonnen is. Om dat te verduidelijken is het goed om naar de cijfers te kijken. De aanval was op het bestuurscentrum Den Haag gericht. De bedoeling was om ongeveer 15000 man af te zetten op de drie vliegvelden Ockenburg, Ypenburg en Valkenburg. Vervolgens zouden die troepen naar het centrum van Den Haag trekken om aldaar het bestuurscentrum lam te leggen waarna een spoedige capitulatie van het onbestuurbaar geworden land zou volgen. De Duitse legerleiding dacht dat deze operatie een eitje” zou zijn. Dat liep echter anders, de operatie is volkomen mislukt en de Duitsers leden zware verliezen. 

Junkers Ju-52 op Vliegveld Valkenburg

Aan Nederlandse zijde kostte de strijd om de residentie de levens van 500 Nederlandse militairen, 208 militairen zijn op en rond Valkenburg om het leven gekomen. Minder bekend is dat op 14 mei nog 1200 Duitse krijgsgevangenen zijn overgebracht naar Engeland. De Duitsers hebben verder ongeveer 75% van hun transportvloot verloren bij dit fiasco. Dit betrof 222 stuks van de bekende Junkers Ju-52. Alleen al op Vliegveld Valkenburg waren dat er 58 en daarnaast nog 22 op en rond het strand van Katwijk. Veel van de omgekomen vliegers van deze toestellen waren ervaren instructeurs die men node miste. Na de oorlog heeft de Duitse generaal Kesselring verklaard dat de Duitsers deze verliezen gedurende de oorlog maar moeilijk konden compenseren. En er wordt aangenomen dat deze mislukking mede een rol heeft gespeeld in het afblazen van de invasie van Engeland. 

Het lijkt mij dat we deze slag om Valkenburg in 2015 maar eens stevig moeten herdenken en verder hoop ik dat er tegen die tijd ook een fatsoenlijk gedenkteken is voor de Engelandvaarders.

Meer informatie:
http://www.mei1940.nl/Verslagen/Vliegtuigverliezen.htm
http://www.oudvalkenburgzh.nl/vov_joomla/index.php?

http://www.katwijkinoorlog.nl/vliegveld

Meer informatie over de slag om Valkenburg die op dit moment plaatsvindt: http://zozitdatdus.blogspot.nl/   

Deze column verscheen eerder in de Katwijksche Post d.d. donderdag 17 mei 2013.