Je weet nooit wat je tegenkomt

Mijn collega cultuursocioloog Stam had vorige week weer een scherpe analyse met de metafoor van de pluimveehouderij voor het gemeentehuis. Maar het is natuurlijk wel een boerderij die ruim gesubsidieerd wordt door de belastingbetaler, en dat merk je.  Als een bestuurlijke agrariër zo’n nering te lang bestuurt dan gaat hij denken dat het zijn eigen geld is dat hij dagelijks uitgeeft. En zo werd er al 4 ton uitgegeven aan de zeejachthaven.  En vervolgens gaat B&W vrolijk door om daar nog meer kostbare tijd en geld aan te spenderen, terwijl de gemeenteraad besloot er mee te stoppen. Is dat nou wat onze samenleving in dit tijdsgewricht nodig heeft ? 

Een zeejachthaven voor de happy few als alibi om weer eens een paar honderd huizen te kunnen bouwen op de postzegel Katwijk die langzaam verandert in een steenwoestijn. Omdat we zelf niet genoeg mensen produceren om in die huizen te kunnen wonen gaan we mensen importeren. Hoe meer ziel hoe meer vreugd. Of dat ook geldt voor de roebelmiljonairs en rijke Chinezen die met fout geld bij een huis op Nieuw Valkenburg meteen een verblijfsvergunning kunnen kopen bij het Rutte regime valt overigens te bezien. Maar ja een dorpsbestuurder wil graag belangrijk zijn, en met meer inwoners krijgt het ego en de portemonnee van de bestuurder meer aanzien.

Maar wat is 4 ton voor onderzoek naar een zeejachthaven in vergelijking met de 4 miljoen die men aan de Ruïne van Riche heeft besteed. En het kan nog mooier want laten we voor de zondvloed komt nog maar eens 18 miljoen uitgeven aan een zwembad dachten ze in de zorgboerderij aan de Zeeweg. Dat had natuurlijk ook een gerenoveerd zwembad kunnen zijn met zelfs meer water er in. Maar dat is geen statement met allure waarmee je als bestuurder kunt pronken. 

Uit de recente faillissementen in de regio blijkt dat de depressie er hier met enige vertraging inhakt. Bedrijven hadden blijkbaar nog enig vet op de botten waardoor de ellende even werd uitgesteld. Datzelfde geldt trouwens voor de gemeente, aan de horizon zien we meer taken, minder inkomsten en meer uitgaven. Binnenkort komt de grote hakbijl en ik stel voor dat we de zwembadtemperatuur in het nieuwe protszwembad dan maar een paar graden lager draaien. De bevolking die nu al in ongekende aantallen klant is bij de voedselbank zal tegen die tijd andere prioriteiten hebben dan het zwembadkaartje. Dus dat koude water wordt alleen een probleem voor de Chinezen en Russen uit Nieuw Valkenburg. Overigens een merkwaardig reservaat waar geen voorzieningen zullen komen en dat goed verscholen ligt achter de enorme taluds en meters hoge geluidsschermen rond de 4-baans snelweg die straks dwars door twee dorpsdelen loopt.

“Je weet nooit wat je tegenkomt” was een merkwaardig argument dat werd gehanteerd om de zwembadrenovatie in een kwaad daglicht te stellen. Als we datzelfde argument nu eens op het lange termijn financiële beleid zouden toepassen ? 

Activeren of deactiveren, that is the question !

Het is weer even geleden dat we de troonrede mochten beluisteren en inmiddels zijn we het hele miezerige verhaal al weer vergeten maar één woord kan ik in ieder geval nog niet uit mijn systeem krijgen. Dat is het woord participatiemaatschappij. 

Dat is een etiket dat op een heleboel potjes past want het kan van alles betekenen. En het is tevens een eufemisme, een mooi klinkend woord dat iets lelijks moet verbergen. Zeg maar net zoiets als takendiscussie of ombuigen, dat zijn fraaie woorden die allebei een aanslag op uw portemonnee moeten camoufleren. Maar participatiemaatschappij is erger. 

De denklijn van het kabinet is ongeveer de volgende. De burger is een luie bliksem die passief in een hoekje zit te wachten tot de overheid zijn problemen oplost. Zo’n uitvreter moet je financieel en anderszins prikkelen want dan komt hij pas in beweging om zijn zaakjes te regelen. Het hardwerkende deel van de natie betaalt zich blauw aan belasting omdat de overheid zoveel geld nodig heeft voor zaken die burgers net zo goed zelf kunnen regelen en betalen. We gaan de overheid dus inkrimpen en dat verschaft meteen de nodige prikkels om de Jan Salie geest er in Nederland uit te rammen. Ik verdenk met name premier Rutte er van aan dit soort sjabloondenken te doen. Dat is elke situatie te lijf gaan vanuit een versimpeld wereldbeeld en met dezelfde dogmatische receptuur. 

Ik word daarin wel een beetje ondersteund door een recent interview in het weekblad VN met VVD-icoon en voormalig vicepremier Johannes Witteveen (92). Ik vermeld zijn leeftijd omdat ik wil benadrukken dat we met een topeconoom te maken hebben die persoonlijk veel praktijkervaring heeft opgedaan in uiteenlopende omstandigheden . Een heldere uitspraak van Witteveen in het interview: “Rutte begrijpt het niet”. 

De oproep van Rutte om meer te consumeren noemt hij bijvoorbeeld onzinnig: “Je kan moeilijk mensen oproepen meer te gaan consumeren, terwijl je ze tegelijkertijd zwaarder belast, allerlei heffingen oplegt en ook nog zegt dat ze hun hypotheken moeten gaan aflossen”. Voormalig directeur van het IMF Witteveen zegt dat we vandaag de dag te maken hebben met een depressie en hij maakt gehakt van het beleid van het huidige kabinet met zijn eenzijdige nadruk op het begrotingsbeleid.

Het zou interessant zijn om eens na te gaan of ons gemeentebestuur ook uit gaat van sjabloonmatige concepten en beelden waarop ze hun beleid baseren. Ik denk dat het dranghekkenbeleid wel iets laat zien van de insteek van het lokale rariteitenkabinet dat momenteel in Katwijk aan de macht is. Volgens mij zou Rutte hier straks zo burgemeester kunnen worden met zijn visie op de burger die geactiveerd moet worden. Persoonlijk zie ik meer in het deactiveren van ambitieverslaafde bestuurders dan in het activeren van burgers die voor basale ondersteuning en zorg afhankelijk zijn van de overheid.